Kongres Współpracy Transgranicznej Lublin
Lublin od ponad dekady jest miejscem spotkań praktyków współpracy transgranicznej z krajów Unii Europejskiej i Europejskiej Polityki Sąsiedztwa. Organizowany corocznie Kongres Współpracy Transgranicznej ułatwia dialog między samorządami, organizacjami pozarządowymi, nauką, kulturą i biznesem. Do tej pory w Kongresie wzięło udział tysiące osób z ponad 40 krajów.
W 2011 roku w Lublinie zainicjowano pierwszy Kongres skupiający środowiska kultury z krajów Partnerstwa Wschodniego – Kongres Kultury Partnerstwa Wschodniego. W kolejnym roku z inicjatywy Urzędu Miasta Lublin, Samorządu Województwa Lubelskiego oraz Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) powołano Centrum Kompetencji Wschodnich, którego celem było inicjowanie nowych przedsięwzięć w szeroko rozumianej współpracy rozwojowej. Centrum było organizatorem kolejnego kongresu – Kongresu Inicjatyw Europy Wschodniej.
Wydarzenie to od samego początku było miejscem spotkań i platformą dialogu środowisk: nauki, kultury, edukacji, władz samorządowych i państwowych. Z każdym kolejnym rokiem Kongres rozwijał się i rozszerzał, proponując uczestnikom podczas 3 dni programowych ponad 50 paneli dyskusyjnych w 7 liniach tematycznych. W Kongresie dotychczas uczestniczyło ponad 8 000 osób z ponad 40 krajów. Kongres był także miejscem wyjątkowych wydarzeń, takich jak wręczenie w 2013 r. Lublinowi Honorowej Odznaki Rady Europy, podpisanie w 2014 roku Deklaracji współpracy terytorialnej pomiędzy Lublinem a 10 miastami z Ukrainy, Białorusi i Gruzji oraz podpisanie Deklaracji wspólnej realizacji Strategii Współpracy Transgranicznej Województwa Lubelskiego, obwodu Wołyńskiego, Lwowskiego i Brzeskiego na lata 2014-2020. Podczas Kongresu w 2016 r. Prezydent Miasta Lublin Krzysztof Żuk i Mer Miasta Łucka Mykoła Romaniuk odnowili porozumienie o współpracy w związku z 20-leciem partnerstwa miast i podpisali deklarację o kontynuowaniu współpracy transgranicznej. W trakcie Kongresu w 2017 roku uhonorowano miasto Lublin Nagrodą Rady Europy, a w 2018 została podpisana deklaracja współpracy pomiędzy parkiem naukowo-technologicznym w Dnieprze (Ukraina) i Mińsku (Białoruś).
W ramach Kongresu w Lublinie gościliśmy wielu ekspertów, specjalistów oraz wybitne autorytety, takie jak Danuta Hübner – pierwsza polska komisarz w Unii Europejskiej i posłanka do Parlamentu Europejskiego, były Prezydent Ukrainy – Wiktor Juszczenko, Ambasador Ukrainy w Polsce Andrij Deszczyca, Ewa Synowiec – przedstawicielka Komisji Europejskiej, Refat Czubarow – przewodniczący Medżlisu Tatarów Krymskich, a także Zbigniew Bujak, Jerzy Buzek, Bogdan Klich, Jan Piekło, Jan Truszczyński.
W czasie Kongresu wspólnie świętowaliśmy ważne jubileusze, m.in. 25-lecie Niepodległości Ukrainy, a także innych państw Partnerstwa Wschodniego, 700-lecie nadania Lublinowi praw miejskich, 100-lecie Niepodległości Polski w której uczestniczyli Ambasadorowie oraz przedstawiciele ważnych instytucji międzynarodowych z 7 krajów, jak również 450-lecie podpisania Unii Lubelskiej.
Od kilku lat Kongres objęty jest honorowym patronatem Komisji Europejskiej, oraz współfinansowany ze środków europejskich oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Ważnym elementem programu Kongresu jest Giełda Grantodawców, umożliwiająca uczestnikom spotkanie się z przedstawicielami instytucji grantowych i podmiotów udzielających wsparcia na realizację projektów transgranicznych, a także Forum Partnerów – dedykowane spotkania dla organizacji poszukujących międzynarodowych partnerów. Program Kongresu obejmuje również szereg wydarzeń kulturalnych: wernisaże, wystawy, spotkania literackie, pokazy filmowe, koncerty, spektakle teatralne.
W 2020 roku, w świetle zmieniających się uwarunkowań geopolitycznych i nowych, wielowymiarowych wyzwań stojących przed Europą, Rada Programowa postanowiła rozszerzyć zakres Kongresu i zmienić nazwę wydarzenia na Kongres Współpracy Transgranicznej. Kongres nadal jest platformą wymiany myśli i networkingu między interesariuszami zarówno z Unii Europejskiej, krajów Europejskiej polityki sąsiedztwa (EPS), jak i nowych formatów współpracy wielostronnej w Europie Środkowo-Wschodniej, takich jak Trójkąt Lubelski.
Kongres Współpracy Transgranicznej, jako miejsce spotkań praktyków współpracy transgranicznej z krajów Unii Europejskiej i Partnerstwa Wschodniego stanowi platformę dialogu dla samorządów, organizacji pozarządowych, środowiska nauki, kultury i biznesu. W dotychczasowych 11 edycjach Kongresu uczestniczyły tysiące osób z kilkudziesięciu krajów.
W roku, w którym Lublin nosi tytuł Europejskiej Stolicy Młodzieży, Kongresowi towarzyszyło hasło przewodnie „Miasto Młodych”.
Kilkaset osób z 14 krajów: Belgii, Białorusi, Chorwacji, Cypru, Czech, Danii, Gruzji, Indonezji, Mołdawii, Norwegii, Ukrainy, Węgier, Wielkiej Brytanii uczestniczyło w panelach, warsztatach oraz wizytach studyjnych. Międzynarodowa grupa młodych ludzi wzięła również udział w trzydniowej sesji warsztatowej “Jak tworzyć miasta/miejscowości przyjazne młodzieży? – Dzisiaj planujemy przyszłość”. Podsumowaniem ich pracy był panel zamykający pt. “Europa da się tworzyć – współpraca/partycypacja młodych”, na którym młodzi ludzie sami przedstawili rekomendacje dotyczące najważniejszych dla nich spraw i problemów społecznych.
Podczas paneli, warsztatów i wizyt studyjnych stworzyliśmy przestrzeń do dyskusji o zaangażowaniu obywatelskim, tworzeniu lokalnych polityk młodzieżowych, o pracownikach młodzieżowych, a także, o tym, jak młodzi zmieniają oblicze pracy i biznesu.
Nie zapomnieliśmy również o wyzwaniach związanych z trwającą wojną, wywołaną bezprecedensową napaścią Rosji na Ukrainę i o jej długofalowych skutkach, szczególnie dotkliwych dla pokolenia młodych ludzi. W tym kontekście poruszyliśmy temat doświadczenia migracji młodych i ich roli w integracji międzykulturowej i przeciwdziałaniu dyskryminacji.
Ogromną popularnością wśród uczestników i uczestniczek kongresu cieszyły się wizyty studyjne, m.in. w przestrzeniach, w których realizowane były działania na rzecz młodzieży. Giełda Grantodawców poświęcona była w tym roku prezentacji konkursów grantowych prowadzonych przez Fundusz Rozwoju Systemu Edukacji i Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki oraz przedstawieniu Programu Interreg NEXT Polska-Ukraina 2021-2027. Forum Partnerów przybliżyło ofertę organizacji młodzieżowych i możliwości zaangażowania się w projekty na rzecz młodzieży.
Wydarzeniu towarzyszył również program kulturalny, w tym specjalny koncert ukraińskiego zespołu Haydamaky.
Kongres był transmitowany online, a dla wszystkich uczestników zapewnione było tłumaczenie symultaniczne na język polski, angielski i ukraiński.
Kongres Współpracy Transgranicznej wpisał się na stałe w kalendarz najważniejszych wydarzeń międzynarodowych Lublina jako miejsce spotkań praktyków współpracy transgranicznej z krajów Unii Europejskiej i Partnerstwa Wschodniego. Kongres jest platformą dialogu dla samorządów, organizacji pozarządowych, środowiska nauki, kultury i biznesu. W dotychczasowych edycjach Kongresu uczestniczyły tysiące osób z ponad 40 krajów.
Ubiegłoroczny Kongres odbył się w dniach 5–7 października 2022 w formule hybrydowej (uczestnicy w Lublinie oraz on-line), z symultanicznym tłumaczeniem na język polski, angielski i ukraiński.
Tematem przewodnim XI edycji Kongresu było “Bezpieczeństwo i Solidarność”. Agresja Rosji na Ukrainę i wywołany przez nią kryzys uchodźczy pokazały siłę więzi łączących społeczności lokalne z Ukrainy, Polski i całej demokratycznej Europy. Niedoceniane często partnerstwa miast, wieloletnia współpraca instytucji kultury, szkół, uczelni i organizacji pozarządowych zbudowały kompetencje międzykulturowe i organizacyjne, które pozwoliły stworzyć efektywny system wsparcia dla milionów uchodźców oraz pomocy humanitarnej walczącej Ukrainie.
Do dyskusji zaprosiliśmy przedstawicieli miast z różnych stron Europy, aby z szerokiej perspektywy podsumować dotychczasową współpracę społeczności lokalnych we wsparciu Ukrainy i jej obywateli. Podczas debaty otwierającej z włodarzami miast zaangażowanych w pomoc Ukrainie rozmawialiśmy o ich doświadczeniach z pierwszych tygodni po wybuchu wojny. Punktem wyjścia dla dalszej dyskusji było przedstawienie doświadczeń Lublina, w którym już kilka godzin po wybuchu wojny powołano Lubelski Społeczny Komitet Pomocy Ukrainie. Powstały z inicjatywy lubelskich organizacji pozarządowych we współpracy z samorządem, wspierany przez rzeszę wolontariuszy, zaoferował kompleksową pomoc przybywającym do miasta uchodźcom.
W programie Kongresu zaplanowaliśmy szeroki wachlarz ciekawych tematów związanych z aktualną sytuacją, dotyczących m.in: współpracy i pomocy medycznej dla Ukrainy, funkcjonowania administracji i sądownictwa w czasie wojny czy zjawiska dezinformacji i manipulacji. Nie zabrakło również panelu przedstawiającego wojnę z kobiecej perspektywy: “Wojna oczami kobiet, kobiety na wojnie”.
Jako tegoroczna Europejska Stolica Młodzieży zaprosiliśmy do spotkania i debaty młodzież z całej Europy. Dzięki inicjatywie “Młodzież dla Miasta, Miasto dla Młodzieży – projekty i inicjatywy angażujące i włączające lokalne społeczności”, stworzyliśmy młodym ludziom z Polski, Norwegii, Ukrainy oraz Białorusi przestrzeń do dyskusji podczas paneli i warsztatów, a także wizyt studyjnych w ramach Kongresu. Rozmawialiśmy o kształtowaniu polityk młodzieżowych z udziałem samej młodzieży, o doświadczeniu migracji i roli młodych w integracji międzykulturowej i przeciwdziałaniu dyskryminacji.
Kongresowi towarzyszyła Akademia Współpracy Transgranicznej – tygodniowe warsztaty dla młodych liderów z Grupy Wyszehradzkiej i Partnerstwa Wschodniego, dotyczące min. działań na rzecz integracji międzykulturowej.
Ważnym obszarem Kongresu był zrównoważony i innowacyjny rozwój transportu publicznego. W ramach projektu “Move it like Lublin” realizowanego w partnerstwie z Kiszyniowem odbył się panel, warsztat i wizyta studyjna dot. innowacyjnych rozwiązań w transporcie publicznym.
Tradycyjnie nie zabrakło Giełdy Grantodawców i Forum Partnerów, połączonych z prezentacją nowej perspektywy finansowej Programu Interreg NEXT Polska-Ukraina 2021-2027 (dawniej Program PL-BY-UA).
Znakiem firmowym Kongresu jest różnorodny program kulturalny. W ubiegłym roku można było uczestniczyć na żywo bądź on-line w spektaklach, koncertach, wystawach i spotkaniach, których motywem przewodnim było hasło “Miasto ponad granicami”. W ciągu krótkiego czasu, do obecnej już w Polsce społeczności imigrantów, dołączyło kilka milionów uchodźców i uchodźczyń z Ukrainy, Białorusi i innych krajów ogarniętych wojną bądź rządzonych przez autorytarne reżimy. W tej sytuacji temat integracji, włączania poprzez kulturę, ale także zapewnienia twórcom bezpiecznej przestrzeni do artystycznej ekspresji staje się niezwykle aktualny. Za pomocą języka sztuki przyjrzeliśmy się wyzwaniom i zagrożeniom dla swobody twórczości i ekspresji artystycznej, w czasie rosnących konfliktów i skłonności do zamykania się we własnych granicach – tych dosłownych i metaforycznych.
Jubileuszowa edycja dorocznego spotkania praktyków Współpracy Transgranicznej z krajów Unii Europejskiej i Partnerstwa Wschodniego odbyła się w dniach
5-7 października, po raz pierwszy w formule hybrydowej, z uczestnikami w Lublinie i online.
„Miasto i region 2030” to temat przewodni tegorocznej edycji kongresu poświęconej przyszłości miast i regionów w obliczu nowych wyzwań rozwojowych w postpandemicznej perspektywie.
Podczas trzech dni wydarzenia odbyły się liczne panele, dyskusje i warsztaty z udziałem samorządowców, ekspertów, przedstawicieli biznesu i trzeciego sektora.
W ramach Giełdy Grantodawców i Forum Partnerów uczestnicy mogli zapoznać się z możliwościami pozyskania wsparcia z wybranych programów grantowych i spotkać potencjalnych partnerów do wspólnych projektów. Program urozmaiciły wizyta studyjna w Puławskim Parku Naukowo-Technologicznym i „wieczór porażek” czyli spotkanie z ludźmi biznesu w popularnej formule Fuckup Night. Kongresowi towarzyszył bogaty program wydarzeń kulturalnych, w tym roku poświęcony prezentacji kultury białoruskiej.
Panel otwierający z udziałem polityków i dyplomatów z Polski, Litwy, Białorusi i Ukrainy poświęcony był nowemu formatowi współpracy międzynarodowej w regionie – Trójkątowi Lubelskiemu, w odniesieniu do aktualnej sytuacji geopolitycznej w regionie ze szczególnym uwzględnieniem Białorusi.
W czasie warsztatu „Zielone miasta” eksperci samorządowi i z organizacji pozarządowych z Polski, Gruzji i Ukrainy dzielili się różnymi doświadczeniami i wyzwaniami związanymi z podejmowanymi przez samorządy działaniami na rzecz włączania społeczności lokalnej do rewitalizacji i tworzenia terenów zielonych w miastach .
W związku z otrzymaniem przez miasto Lublin tytułu Europejskiej Stolicy Młodzieży w 2023 r. każdego dnia Kongresu odbywały się wydarzenia poświęcone temu zagadnieniu. Pierwszego dnia blok ten rozpoczął panel „Partycypacja młodych: dobre praktyki konsultowania projektów JST z młodzieżą i dziećmi” z udziałem
on-line ekspertów ze Szwecji, USA i Austrii moderowany przez Borysa Martelę eksperta Instytutu Rozwoju Miast i Regionów w Krakowie.
Partnerem wydarzenia a zarazem gospodarzem Giełdy Granatowców i Forum Partnerów pierwszego dnia Kongresu był Program Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina. Spotkanie było okazją do zapoznania się z założeniami nowej perspektywy finansowej na lata 2021 – 2027 oraz warunkami uzyskania dofinansowania. Podczas Forum Partnerów licznie zgromadzeni uczestnicy z trzech krajów objętych działaniami Programu mieli możliwość nawiązania bezpośredniego kontaktu z potencjalnymi partnerami w wybranych obszarach tematycznych.
Drugiego dnia warsztatem dotyczącym praktycznych aspektów rozwoju start-upów z udziałem menedżerów inkubacji z Unicorn Hub (Polska) rozpoczął się się blok biznesowy kongresu. Następnie odbył się główny panel „Innowacyjny biznes w innowacyjnym samorządzie” z udziałem kadry menedżerskiej z Polski, Ukrainy
i Hiszpanii. Ogromnym zainteresowanie cieszyła się wizyta studyjna do Puław i tamtejszego Parku Naukowego-Technologicznego.
Po południu tego dnia ciekawą perspektywę na temat roli i odpowiedzialności mediów w budowaniu lokalnych wspólnot przedstawili dziennikarze i przedstawiciele świata mediów z Polski, Ukrainy i Mołdawii.
Gospodarzem Forum Partnerów i Giełdy Granatowców drugiego dnia Kongresu był Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki. Założenia Funduszu przedstawił uczestnikom dyrektor instytucji pan Petr Mareš.
Drugim wydarzeniem poświęconym problematyce młodzieżowej była dyskusja „Kultura dla młodych i młodzi w kulturze”. Uczestnicy z Polski, Litwy, Ukrainy i Białorusi przeprowadzili bardzo ciekawą dyskusję o zmianach w sposobach korzystania z kultury i świata mediów cyfrowych przez młode pokolenia.
Dzień zamknął „wieczór porażek” czyli spotkanie w popularnej formule Fuckup Night. Menedżerowie z firm Sollers Consulting, Bolt i Eagle8 podzielili się swoimi doświadczeniami, mówiącymi o tym jak nieodłącznym elementem prowadzenia biznesu są niepowodzenia i jak ostatecznie można porażkę przekuć w sukces.
Blokiem spotkań dotyczących kultury rozpoczął się trzeci dzień kongresu. Intelektualną ucztę oraz pouczającą lekcję na temat wyzwań współczesności stanowiła dyskusja dwóch wybitnych osobowości – prof. Grzegorza Hausnera i Pawła Potoroczyna, przeprowadzona podczas pierwszego panelu pt. „Gospodarka jako kultura”. Ciekawym dopełnieniem tej dyskusji stała się prelekcja prof. Przemysława Czaplińskiego pod tytułem „Przyrost zwątpienia: twórczość Stanisława Lema i Tadeusza Różewicza. Przymiarka”. Całość zakończyła filmowa prezentacja projektu streetartowego „Różewicz-Lem-Hartwig”, będąca dokumentacją powstania muralu w Lublinie poświęconego tym wybitnym postaciom polskiej kultury.
Podczas warsztatu „W drodze ku Europejskiej Stolicy Młodzieży” dobrymi praktykami współpracy pomiędzy młodzieżą, organizacjami młodzieżowymi,
a przedstawicielami samorządów w kontekście starań o tytuł Europejskiej Stolicy Młodzieży dzielili się przedstawiciele Kłajpedy (ESM 2021),Tirany (ESM2022), Lublina (ESM 2023) i Lwowa (finalista ESM 2024).
O wykorzystaniu nowoczesnych technologii również w celu zwiększenia dostępności w kulturze dyskutowali i w ramach seminarium lokalnego projektu Creart – sieć miast na rzecz twórczości artystycznej, uczestnicy warsztatu „Kultura. Technologia. Dostępność”.
Ostatnim punktem programu Kongresu był panel poświęcony roli kobiet w polityce zagranicznej do którego pretekstem stał się raport Małgorzaty Kopki-Piątek i Iwony Reichardt “Czy kobiety uratują świat”. W dyskusji obok autorek raportu, udział wzięła Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.
Lublin solidarny z Białorusią – takie hasło przyświecało części artystycznej tegorocznego kongresu. Z uwagi na bieżącą sytuację u naszego wschodniego sąsiada, tegoroczny program kulturalny został poświęcony prezentacji i wsparciu niezależnej kultury i artystów z Białorusi. 4 października w wieczór poprzedzający oficjalne otwarcie kongresu, w szczelnie wypełnionej (na ile było to możliwe w warunkach pandemicznych) sali widowiskowej Warsztatów Kultury odbył się wyjątkowy koncert muzyki białoruskiej. Podczas koncertu wystąpili znani białoruscy artyści, którzy musieli opuścić swój ojczysty kraj i kontynuują karierę muzyczną w Polsce: Isna Trio, Yegor Zabelov, Ana Zhdanova, Navi Band.
Poruszające zdjęcia przedstawia wystawa „The REM sleep” białoruskiego fotografa Zmicera Waynowskiego. Podczas wernisażu wystawy, umieszczonej w przestrzeni
pl. Łokietka przed lubelskim Ratuszem, autor nie potrafił ukryć wzruszenia kiedy opowiadał o fotografowanych znajomych uczestnikach manifestacji skazanych na wieloletnie wyroki za udział w protestach przeciwko autorytarnej władzy.
Ogromną dawkę teatralnych emocji zapewnił spektakl teatru Kryły Chałopa pt. “Frau mit automat”, opowiadający o opresyjnym wobec kobiet, niezależnie od czasu
i sytuacji politycznej, systemie społecznym. Jubileusz 20-lecia powstania teatru był pretekstem do dyskusji, która odbyła się po spektaklu, w trakcie której przedstawicielki teatru zostały uhonorowane Medalem Prezydenta Miasta Lublin.
Organizację Kongresu wspierała grupa kilkunastu wolontariuszy z Ukrainy i Polski, przebywająca w Lublinie w ramach projektu „INTERCULTURE 5S: Wolontariat międzynarodowy na rzecz solidarności w sferze rozwoju miast”
W 2020 roku Kongres odbył się w nowej formule i zmienił nazwę na Kongres Współpracy Transgranicznej. Z powodu panującej na całym świecie pandemii COVID-19 organizacja IX edycji była dużym wyzwaniem. Kongres w całości został przeniesiony do przestrzeni wirtualnej, gdzie za pośrednictwem nowoczesnej platformy łączyliśmy się z uczestnikami Kongresu ze studia w Lublinie. Kongres był tłumaczony symultanicznie na trzy języki: polski, angielski i rosyjski .
Tematem przewodnim Kongresu Współpracy Transgranicznej był „Samorząd jutra. Między otwartością a odpowiedzialnością” poświęcony wyzwaniom, jakie przed lokalnymi wspólnotami w całej Europie postawiła pandemia COVID-19.
Cztery dni Kongresu wypełnione były panelami i warsztatami z udziałem wybitnych europejskich ekspertów, takich jak Charles Landry (Wielka Brytania), Prof. Aleksander Sogomonov (Rosja), Rasmus Wiinstedt Tscherning (Dania), Marharyta Zhenchuk (Ukraina), Krzysztof Czyżewski (Polska) skupionymi wokół czterech obszarów tematycznych.
Kongresowi towarzyszyło Forum Partnerów, mające na celu stworzenie przestrzeni komunikacji oraz wymianę doświadczeń między organizacjami poszukującymi międzynarodowych partnerów oraz Giełda Grantodawców, na której zostały zaprezentowane możliwości pozyskania wsparcia z wybranych programów grantowych.
Pierwszy raz w historii Kongresu odbyło się spotkanie radnych miejskich, poświęcone funkcjonowaniu samorządu w czasie pandemii oraz perspektywie współpracy z miastami partnerskimi w przyszłości.
Dużym powodzeniem cieszył się Konkurs dobrych praktyk, w trakcie którego wyłonione zostały najlepsze rozwiązania w zakresie inicjatyw podejmowanych na rzecz społeczności lokalnej i współpracy transgranicznej w obliczu pandemii koronawirusa, a wszyscy uczestnicy Kongresu mogli wziąć udział w głosowaniu on-line i zdecydować, która praktyka jest najlepsza.
Jak co roku w programie Kongresu znalazły się wydarzenia towarzyszące organizowane przez partnerów Kongresu, transmitowane w formie live streamingu oraz wydarzenia kulturalne, które są dostępne on-line.
VIII edycja Kongresu Inicjatyw Europy Wschodniej poświęcona była wyjątkowym wydarzeniom oraz ich roli w naszej współczesnej rzeczywistości. Rok 2019 był dla Lublina rokiem szczególnym – w dniu 1 lipca minęła 450. rocznica zawarcia unii polsko-litewskiej, zwanej Unią Lubelską. Ubiegłoroczna wyjątkowa edycja przypadła w roku 10-lecia Partnerstwa Wschodniego, 15-lecia wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, 20-lecia członkostwa w NATO i 30-lecia przemian demokratycznych w regionie Europy Środkowej. Był to doskonały punkt wyjścia do dyskusji o przyszłości współczesnej Europy, jej tożsamości, wyzwaniach, z którymi trzeba się zmierzyć, oraz o potrzebie głębszej integracji i współpracy. Istotnym elementem dyskusji były także panele poświęcone stosunkom gospodarczym - LUB-INVEST, regionalnym partnerstwom, współpracy transnarodowej i regionalnej. Na Kongresie nie zabrakło również ważnych zagadnień związanych z dziedzictwem i pojednaniem, demokracją lokalną oraz nauką i edukacją, jakże ważną dla wciąż reformującej się Ukrainy. Ponadto niezwykle ciekawie były panele poświęcone turystyce, kulturze, innowacjom, mobilności oraz szeroko rozumianej równości. Debaty ukierunkowane były na wskazanie jak wiele istnieje obszarów współpracy regionalnej w całej UE z sąsiadującymi krajami Partnerstwa Wschodniego i jak sprawnie budować porozumienia i trwałe relacje partnerskie na wielu płaszczyznach.
VII edycja Kongresu Inicjatyw Europy Wschodniej poświęcona była budowaniu trwałych relacji współpracy regionalnej krajów Europy Środkowo-Wschodniej w kontekście 100-letniej tradycji niepodległościowej, obywatelskiej i wolnościowej. Podczas ceremonii otwarcia Kongresu uroczysty wykład inauguracyjny „Perspektywa europejska czy współpraca sektorowa dla stowarzyszonych krajów partnerskich PW? Jaka jest przyszłość projektu dla Partnerstwa Wschodniego” wygłosił Bartosz Cichocki – podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. A w panelu otwierającym „Marzenia o wolności – w 100.rocznicę niepodległości” uczestniczyli Ambasadorowie oraz przedstawiciele ważnych instytucji międzynarodowych z 7 krajów. Treści przekazane w panelu otwierającym, z jednej strony akcentowały setną rocznicę niepodległości Polski, a z drugiej podkreślał wśród zaproszonych gości z Europy i Partnerstwa Wschodniego jej kontekst międzynarodowy. Panel pozwolił spojrzeć na starania o suwerenność z perspektywy 100 lat, również oczyma przedstawicieli różnych narodów. Pomógł zrozumieć uczestnikom panelu, że każda niepodległość uzyskana została w jakimś stopniu kosztem aspiracji sąsiadów. Program Kongresu proponował 49 paneli dyskusyjnych w 7 liniach tematycznych. Podczas Kongresu odbyła się także Giełda Grantodawców, Forum Partnerów, w którym udział wzięło 38 instytucji oraz kilkanaście imprez towarzyszących: wernisaż wystawy, spotkania literackie, pokaz filmowy, koncert, przejazd rowerowy oraz gorąco przyjęta przez uczestników dyskusja o wojnie na Donbasie. Podczas wydarzenia została podpisana deklaracja współpracy pomiędzy parkiem naukowo-technologicznym w m.Dnipro (Ukraina) i m.Mińsk (Białoruś). W Kongresie uczestniczyło ok 800 osób, połowa z których to byli zagraniczni goście.
VI Kongres Inicjatyw Europy Wschodniej w roku 2017, rozpoczęło ważne wydarzenie - wręczenie Nagrody Rady Europy dla miasta Lublin. Miasto zostało docenione za aktywne promowanie europejskich idei i wartości, m.in. poprzez organizację ciekawych imprez kulturalnych, czy społecznych o zasięgu europejskim. Ponadto VI Kongres był jednym z elementów uroczystych obchodów 700-lecia nadania Lublinowi praw miejskich. VI edycja Kongresu Inicjatyw Europy Wschodniej była poświęcona perspektywom rozwoju Europy Środkowo-Wschodniej oraz wyzwaniom związanym z rozwojem miast i wsi, uwzględniającym potrzeby mieszkańców. Zaproszeni goście zajmowali się także przyszłymi inicjatywami lokalnymi Lublina oraz krajów sąsiedzkich. W związku z licznymi zagrożeniami, na jakie jest narażona współczesna Europa Środkowo-Wschodnia, ważne miejsce w programie zajęła linia pt. "Polityka i bezpieczeństwo". Wiele uwagi podczas tegorocznego kongresu poświęcono także innowacjom, które nie tylko pozwalają na realizację określonych zadań w sposób tańszy, szybszy i bardziej efektywny, ale również wyraźnie podnoszą jakość naszego codziennego życia. Na tegorocznym Kongresie nie zabrakło również ważnych zagadnień związanych z nauką i edukacją, mobilnością oraz demokracją lokalną, jakże ważnej dla wciąż reformującej się Ukrainy. Także w ramach Kongresu odbyły się seminaria Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) przy współpracy Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP. Wykład inauguracyjny wygłosił Refat Czubarow – przewodniczący Medżlisu Tatarów Krzymskich. Podczas Kongresu wystąpili także m.in.: Jerzy Buzek, Bogdan Klich, Waldemar Sługocki, Jan Piekło. Podczas Kongesu odbyła się także Giełda Grantodawców oraz kilkanaście imprez towarzyszących m. in.: spektakl Trzy siostry (wg A. Czechowa) - występ artystów z Ukrainy, widowisko teatralne w ramach obchodów 700-lecia lokacji miasta Lublin - Legenda o Czarciej Łapie i Sądzie Diabelskim, spotkanie z pisarzem Ołeksandrem Bojczenkiem, Klub Kongresowy.
W V Kongresie wzięło udział ponad 1000 uczestników z: Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Czech, Francji, Gruzji, Izraela, Litwy, Mołdawii, Mongolii, Polski, Rumunii, Rosji, Słowacji, Słowenii, Ukrainy, USA oraz Wielkiej Brytanii. Panele dyskusyjne miały miejsce w Lubelskim Centrum Konferencyjnym, a dodatkowe wydarzenia - w różnych punktach miasta (Teatr Muzyczny, lubelskie galerie, Województwa Biblioteka Publiczna im. H. Łopacińskiego w Lublinie). V Kongres wyróżniał się rozbudowaną ofertą tematyczną (12 linii programowych, 44 paneli dyskusyjnych, 233 prelegentów, wizyty studyjne w terenie i kulturalne wydarzenia towarzyszące, tj. filmy, spektakle, warsztaty, spotkania autorskie). Dodatkowo odbyła się Międzynarodowa Giełda Partnerów i Grantodawców, dzięki której można było dowiedzieć się o możliwościach finansowania projektów międzynarodowych i transgranicznych oraz pozyskać partnerskie organizacje do przyszłych wspólnych inicjatyw. Wykład inauguracyjny wygłosił były Prezydent Ukrainy – Wiktor Juszczenko. Ponadto głos zabierali m.in.: Ambasador Ukrainy w Polsce Andrij Deszczyca, Ewa Synowiec (Komisja Europejska), Zbigniew Bujak, Maciej Fałkowski oraz Krzysztof Stanowski. Podczas Kongresu Prezydent Miasta Lublin Krzysztof Żuk i Mer Miasta Łucka Mykoła Romaniuk odnowili porozumienie o współpracy w związku z 20-leciem partnerstwa miast i podpisali deklarację o kontynuowaniu współpracy transgranicznej. Poza tym świętowano 25-lecie niepodległości Ukrainy, a także innych państw Partnerstwa Wschodniego (podczas Kongresu m.in. składano życzenia w różnych językach, przygotowano publikację z hymnami we wszystkich wersjach językowych oraz zorganizowano wystawę fotografii „25 lat niepodległości Ukrainy – Ukraina, jakiej nie znamy!”).
IV edycja Kongresu, która odbyła się w październiku 2015 r., została zorganizowana jako promocja 25-lecia polskiej samorządności. Podczas dyskusji uczestnicy podzielili się pozytywnymi doświadczeniami z zakresu transformacji ustrojowej oraz zaprezentowali najlepsze praktyki wykorzystywania funduszy europejskich przeznaczanych na rozwój. Ponadto, debaty dotyczyły między innymi wielopłaszczyznowego bezpieczeństwa w Europie Wschodniej, migracji studentów, innowacji w ofercie turystycznej miast oraz ich dziedzictwa kulturowego. Zaproszeni goście podjęli się analizy wpływu jaki wywiera kultura na transformacje społeczne, poruszyli zagadnienia dotyczące rozliczania przeszłości komunistycznej, a także wykorzystywania odnawialnych źródeł energii i gospodarowania odpadami w zrównoważony sposób.
W dniach 2-4 października 2014 roku podczas III Kongresu Inicjatyw Europy Wschodniej myślą przewodnią były najważniejsze problemy i wyzwania w Europie Środkowo-Wschodniej. W partnerstwie z Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP podsumowano także dekadę członkostwa Polski w Unii Europejskiej.
W 2013 roku - podczas II Kongresu Inicjatyw Europy Wschodniej - Lublin stał się miejscem dialogu środowisk kultury i edukacji, władz samorządowych i państwowych, twórców i decydentów. Program KIEW 2013 objął aż dziewięć linii programowych, w tym zupełnie nowe, takie jak „turystyka”, „innowacje społeczne”, „społeczna odpowiedzialność biznesu”, „dziedzictwo” oraz „konteksty”. W ramach Kongresu został również zrealizowany specjalny program – „Kultura dla Partnerstwa Wschodniego”. Kongresowym spotkaniom towarzyszyły prezentacje artystyczne oraz pokazy najlepszych praktyk kulturowych, ukazujące różnorodność współczesnych kultur krajów Partnerstwa Wschodniego w ramach Festiwalu Integracje-Mediacje.
Kongres Inicjatyw Europy Wschodniej zorganizowano w Lublinie po raz pierwszy w roku 2012. Był on rozwinięciem idei Kongresu Kultury Partnerstwa Wschodniego, który miał miejsce w Lublinie rok wcześniej. Wtedy to artyści, menadżerowie i animatorzy kultury, przedstawiciele ministerstw, samorządów, organizacji pozarządowych, środowisk akademickich i mediów z krajów Partnerstwa Wschodniego, Unii Europejskiej, a także z Rosji i pozostałych krajów europejskich (łącznie 17 państw) wspólnie opracowali rekomendacje dotyczące współpracy kulturalnej pomiędzy PW a UE. Najważniejszym zadaniem pracy po Kongresie stało się zbudowanie Sieci Współpracy Kulturalnej Partnerstwa Wschodniego.