Zastanowimy się nad tym, w jaki sposób miasta / lokalne społeczności mogą stać się bezpieczną przestrzenią dla rozwoju, stwarzać odpowiednie warunki dla tych, którzy musieli opuścić swój ojczysty kraj z powodu wojny, reżimu politycznego, odebrania głosu i możliwości tworzenia. Wolność artystycznego wyrazu bowiem jest jedną z podstawowych wolności, obok wolności wypowiedzi, informacji i komunikacji. Sztuka z kolei to jedno z najlepszych miejsc do promowania pokojowego dialogu. Artystki i artyści mają wyjątkowe narzędzia, aby pozytywnie i silnie wpływać na zmianę, pod warunkiem, że ich głosy są słyszalne. Zaprosimy przedstawicieli i przedstawicielki międzynarodowych sieci, organizacji opowiadających się za wolnością artystyczną i udzielających ochrony prawnej artystom, aby porozmawiać o narzędziach, które można wykorzystać w miastach i krajach do budowania solidarności i współpracy na rzecz wolności tworzenia.

#MiastoPonadGranicami

Słowo „granica” w najbardziej dosłownym znaczeniu oznacza tyle, co linia podziału rozgraniczająca dwie przestrzenie, zamykająca lub oddzielająca pewien określony obszar. W tym znaczeniu mówi się o granicach państwowych. W sensie metaforycznym mówimy o granicach osobistych i społecznych, granicach norm moralnych, swobody, ekspresji twórczej, wzajemnego zrozumienia i poznania. Odnosimy się wówczas do pewnych barier, jakie ludzie budują między sobą w swoich wzajemnych relacjach oraz w relacjach z otaczającym światem. Określamy pułap swoich/czyichś możliwości i cierpliwości. Zarówno dosłowne, jak też przenośne znaczenia tego słowa zawierają konotacje podziału, różnicowania, kresu, ograniczeń. Granica oddziela coś, co jest już znane, rodzime, swoje, od nieznanego, a zatem cudzego, obcego. Próby przekroczenia granic wywołują opór i negatywne emocje. To przekroczenie jednak, wyjście „poza siebie”, poza to, co posiadamy i znamy, przełamywanie dotychczasowych granic własnych możliwości i osiągnięć jest podstawą wzrostu, rozwoju i tworzenia. Tylko przekraczając zamknięcie swojego ja ku potrzebom innych stajemy się prawdziwie wolni. Bycie ponad granicami staje się realizacją najwyższej formy miłości i wolności – wolności do. W opozycji do wolności od.

24 lutego 2022 na wschodzie Ukrainy granice wolnego suwerennego państwa, demokracji, wartości europejskich, ogólnoludzkich zostały w sposób brutalny przekroczone. Po raz kolejny po 2014 roku. W tym samym czasie państwa po stronie zachodniej swoje granice zaczęły konsekwentnie otwierać, solidaryzując się, wyciągając pomocną dłoń, dając schronienie i nadzieję milionom uchodźców z Ukrainy – jak na dobrych sąsiadów przystało. Jednocześnie sytuacja na granicy z Białorusią pozostawała niezmiennie dramatyczna. Kiedy większość społeczeństwa rzuciła się z pomocą swoim wschodnim sąsiadom, w lasach przygranicznych kilkaset kilometrów dalej zamarzali dorośli i dzieci z krajów tak samo doświadczonych przez wojnę i przemoc, tyle że dalszych geograficznie i kulturowo. Nie sposób nie zauważyć tego dualizmu – granic, których przekroczyć się nie dało.

#MiastoPonadGranicami – takie hasło będzie towarzyszyło tegorocznej kulturalnej części Kongresu, który jest organizowany w miesiącu, w którym obchodzimy Międzynarodowy Dzień Empatii. W czasach, kiedy do Polski i innych krajów Europy Zachodniej w ciągu bardzo krótkiego czasu  przybyło kilka milionów uchodźców i uchodźczyń z Ukrainy, Białorusi i innych krajów ogarniętych wojną lub reżimem totalitarnym, dołączając do licznej grupy już mieszkających tu imigrantów, temat integracji, a w szczególności włączania poprzez kulturę, staje się jak nigdy aktualny. Działaczki/cze kulturalni - wszyscy ci, którzy pracują w kulturze, wierzą w jej zdolność zmieniania życia i świata, łączenia i włączania, integrowania, promowania dialogu kulturowego i społecznego. Trudno sobie wyobrazić proces integracji bez uczestnictwa w szeroko rozumianej kulturze. Żyjemy też w czasach coraz większych wyzwań i zagrożeń dla swobody twórczości i ekspresji artystycznej, w warunkach panującej tendencji do zamknięcia się we własnych granicach – tych dosłownych i metaforycznych, dlatego też chcemy wziąć je na warsztat: przyjrzeć się im z różnych stron i spróbować je przekroczyć za pomocą języka, który najlepiej jest do tego stworzony – języka sztuki (poprzez słowo, obraz i dźwięk).

Działanie w ramach Inicjatywy Bilateralnej „Młodzież dla Miasta, Miasto dla Młodzieży – projekty i inicjatywy angażujące i włączające lokalne społeczności”, finansowanej w ramach Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2014-2021.